حساب معین چیست | تعریف و کاربرد حساب های معین در حسابداری

 

برای بسیاری از کسانی که وارد دانش حسابداری شده اند فهمیدن این که حساب معین چیست ضروی است. به همین خاطر در این نوشته به توضیح این‌که حساب معین یعنی چی خوا‌هیم پرداخت. حساب معین  که در انگلیسی به معنای  subsidiary  accounts می باشد و به معنای تنظیم گزارشی از ریز حساب های درون سازمانی برای گزارش دهی است. می‌دانیم معادله حسابداری عبارت هست از: دارایی= بدهی + سرمایه 

دارایی خود به سه مجموعه تقسیم می شود:

دارایی جاری، دارایی ثابت، دارایی نامشهود

حساب معین دارایی جاری 

دارایی جاری یا وجه نقد است یا این که امکان نقدشوندگی طی یک سال مالی را دارد. دارایی جاری خود به سطح های حساب زیر تقسیم می شود:

صندوق: وجه نقد موجود در کمپانی 

بانک: بانک هایی که شرکت در آنها حساب دارد.

تنخواه گردان: جهت پرداخت هزینه های خرد کمپانی وجهی در اختیار شخصی قرار می گیرد. تنخواه گردان، جهت پرداخت هزینه هایی مثل قبوض عمومی، هزینه های پذیرایی و غیره در قبال فاکتور و صورتحساب همین هزینه ها میپردازد.

اسناد دریافتنی: چک هایی که از دیگران می گیریم.

حساب های دریافتنی: به عبارتی طلب ما از دیگران می‌باشد که سندی (چک)در مقابلش دریافت نکرده ایم.

پیش پرداخت ها: وجهی که می پردازیم تا در آتی جنس یا این که خدماتی دریافت کنیم. برای مثال در پیش فروش خودرو، شرکت وجهی را می‌پردازد تا در آینده خودرو بخرد.

موجودی کالا: کالاهایی که به قصد فروش در انبار نگهداری می شوند.

حساب معین دارایی ثابت 

دارایی ثابت عبارتند از:

زمین: قطعات زمین که متعلق به کمپانی است. یعنی در مدرک مالک آن شرکت باشد.

ساختمان: اشکال ساختمان های متعلق به کمپانی 

ماشین آلات: ماشینهایی که در خط تولید یا این که به طور کلی به جهت اهداف شرکت استعمال می‌شوند، مثل دستگاه پرس، ماشین چاپ و …

وسایط نقلیه: ماشین های در اختیار شرکت.

حساب معین دارایی های نامشهود 

همین دارایی غیر قابل مشاهده و ناملموس می‌باشد. دارایی های نامشهود عبارتند از : سرقفلی، حق الامتیازها، برندها، نرم افزارها، حق الاختراع و حق الاکتشاف

حساب معین بدهی ها

به آسانی می توان گفت که سرفصل بدهی ها نشان دهنده بدهی شرکت به دیگران هست که گونه های آن عبارتند از :

بدهی جاری: بدهی که در طول 1سال مالی پرداخت میشود. مثلا شرکت یک وام یکساله گرفته است.

بدهی بلند مدت: اگر پرداخت بدهی بیش از یک سال طول بکشد بدهی بلند مدت محسوب می‌شود.

بدهی های جاری عبارت هست از:

حساب های پرداختنی (بستانکاران): بدهی شرکت به دیگران

اسناد پرداختنی: چک های کمپانی نزد دیگران

پیش دریافت ها: وجهی که از دیگران اخذ کرده ایم تا محصول یا خدماتی به آنان ارائه دهیم

جاری شرکا: هرگونه واریز یا این که برداشتی که بوسیله شرکا انجام می گیرد در همین حساب ثبت میشود.

ذخائر: بدهی هایی که کمپانی مبلغ آن ها را برآورد میکند، مثل: ذخیره مزایای پایان خدمت، ذخیره مالیات بر درآمد

حساب معین بدهی های بلند مدت

بدهی های بلند مدت به آن دسته از بدهی ها اطلاق می شود که در بیش از یک دوره مالی پرداخت خواهند شد. مانندوام های پرداختنی بلند مدت، حساب های پرداختنی بلند مدت

تا اینجا حسابها را در مرحله کل تحلیل کردیم. اما این مدل طبقه بندی تنها اطلاعات مالی را به صورت کلی به ما ارائه می دهد. مثلا چنانچه ما در سه بانک مختلف حساب داشته باشیم، در سرفصل بانک نمی توانیم باقی‌مانده تک تک آن ها را داشته باشیم و فقط ما‌نده کل بانکمان را خوا هیم داشت. پس به جهت دست یافتن به داده های ریزتر و با جزییات بیشتر به حساب کمکی نیاز داریم. این حساب، حساب معین هست که زیر مجموعه حساب کل می باشد. خیلی معمولی و کلی می توان گفت وقتی نام هر حساب کل را بیان کنیم به حساب معین می رسیم (معین پاسخ چه کسی یا چه چیزی است) مثلا در حساب کل بانک اگر بپرسیم کدام بانک و نام بانک را بیاوریم در واقعیت معین را مشخص کرده ایم.

پس ساختار حسابمان به طور نمونه می گردد: دارایی جاری— بانک— بانک سپه

اینجا بانک سپه حساب معین ماست. در حسابداری دستی ما تا همین سطح، حسابها را تعریف می نماییم ولی در عمل با نرم افزار، حساب تفصیلی نیز بعد از معین خوا‌هیم داشت که جزییات بیشتری را بیان می‌کند. در حسابهای موقت هم به این شکل پس از حساب کل، حساب معین را خوا هیم داشت. اینجا حساب معین معلوم کننده نوع حساب موقت ماست. برای مثال در سرفصل درآمد ذکر می‌کنیم چه نوع درآمدی یا در سر فصل هزینه معلوم می‌کنیم چه جور هزینه ای.

به عنوان مثال در مورد درآمد می تونیم چنین ساختاری داشته باشیم : درآمدها…. درآمد عملیاتی… درآمد تعمیرات

در مورد هزینه ها با معلوم کردن مکان و نوع هزینه ساختار حساب را مشخص و معلوم می‌کنیمبرای مثال هزینه ها… هزینه های اداری… هزینه آب و برق. البته تاکید می‌کنم که این نحوه تعریف حسابها تا مرحله معین و بدون تفصیل مربوط به حسابداری دستی است. ولی پیش نیاز کار با نرم افزار حسابداری، روش دستی می‌باشد و باید به خوبی بر آن مسلط باشید زیرا مفاهیم مهمی در آن مخفی است.